Wij hebben meerdere voorwerpen in de collectie die betrekking hebben op de stakingen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Onder andere een manifest uit 1941 verspreid door de CPN en een Duitse propaganda poster uit 1944 die Nederlanders moest waarschuwen dat staking alleen de eigen bevolking trof.

Het manifest
Op de ochtend van 25 februari 1941 stonden alle trams stil in Amsterdam. Aanleiding was de verspreiding van het manifest ‘Staakt, staakt, staakt!!!’ onder Amsterdamse bedrijven door aanhangers van het CPN (Communistische Partij Nederland). De staking breidde zich als een olievlek uit over de stad en rond het middaguur was de algemene staking een feit.

Van Amsterdam sloeg de staking over naar Zaandam, Haarlem, Velsen, Bussum, Weesp, Muiden, Utrecht stad en Hilversum. Hier gingen onder leiding van de communist Henk Meerbeek ruim 4000 medewerkers van de Nederlansche Seintoestellen Fabriek (Philips) in staking. Uiteindelijk braken de Duitsers de staking met geweld en hard ingrijpen. Hierbij vielen negen doden en 24 zwaargewonden en talloze stakers werden gevangen genomen.
In de loop van de oorlog braken er verschillende nieuwe stakingen uit. Voorbeelden hiervan waren de melkstaking in de regio Twente in het voorjaar van 1943 en de landelijke spoorwegstaking van 1944.

De propagandaposter
Aanleiding voor de landelijke spoorwegstaking was de Geallieerde luchtlanding op 17 september 1944. Generaal Eisenhower laat via Radio Oranje de Nederlanders met de woorden: “HET GROOTE OGENBLIK IS THANS GEKOMEN. DE BEVRIJDING KAN VOLBRACHT WORDEN. LEVE NEDERLAND” weten dat de bezetting spoedig voorbij zal zijn.

Het is deze overwinningstemming die Radio Oranje ertoe brengt dezelfde dag nog tot een algehele spoorwegstaking op te roepen. Ruim 30.000 mensen van het spoorwegpersoneel geven gehoor aan de oproep en duiken onder. Helaas valt het resultaat van de staking tegen, omdat de Duitsers eigen treinen en personeel gebruiken voor hun troepenvervoer. Market Garden mislukt en er staat de Nederlanders boven de grote rivieren een zware tijd te wachten.
De Duitsers willen de staking breken en starten een propaganda campagne waarvan deze poster een uiting is. De boodschap is: Nederlanders, de staking brengt alleen maar ellende over uw eigen volk! In feite zat hier een kern van waarheid in, aangezien er geen vervoer van voedsel meer mogelijk was. Deze omstandigheden blijken inderdaad mee te spelen tijdens de hongerwinter. De bezetter speelt hier vervolgens met zijn propaganda dankbaar op in. Het voedsel dat er nog was kwam door het gebrek aan vervoer nauwelijks in de grote steden terecht. De stedelingen gaan vervolgens massaal op hongertocht.