Rikie Dix

Wij worden met regelmaat benaderd door mensen die hun verhalen en herinneringen al op papier hebben gezet. Zo ook Rikie Dix die herinneringen met ons deelt over een vliegtuigcrash langs het Apeldoorns Kanaal.

'In november 1944 kwam een door Duitse FLAK aangeschoten Amerikaans Vliegend Fort bommenwerper 'The 8 Ball' neer in een weiland bij het Apeldoorns kanaal. De bemanning had intussen per parachute langs de Rhienderensestraat het vliegtuig verlaten. De laatste was de commandant en piloot Jack T. Davis. Hij kwam neer in de boomgaard achter de boerderij de “Boterslag” enkele honderden meters verwijderd van het Turfveen. De broer van Pa (Henne, Henk of ook wel Petja, als het beestje maar een naam heeft) was bij het Slangewalveen toen hij de parachutisten zag en ging er in gestrekte draf door het bos op af. Hij was goed in zijn talen en nam de piloot mee het Leusveld in, beter gezegd in een bosje dat in de volksmond de Flapschöttel genoemd werd. Daar pakte hij hem met zijn parachute in een droge sloot onder een laag blad, later op de dag zou hij hem wel ophalen en naar het Turfveen brengen. 

Toen hij daarmee klaar was en hij weer boven op het rabat stond kwamen daar twee mannen met groot geweld door het bos aanrennen; de gebroeders Schut die bekend stonden als erkende wildliefhebbers. 'Willen jullie iets bijzonders zien' zei Henne die wel veel vertrouwen in de Schut broeders had. Nou dat wilden ze niet en in gestrekte draf gingen zij richting de 'Pinnenberg.' Het wemelde natuurlijk binnen de kortste tijd van de Duitsers, die overal navraag deden om er achter te komen waar de bemanningsleden van 'The 8 Ball' gebleven waren. 

Velen werden dan ook al snel opgepakt. Op het Turfveen was Jaap Bleker op dat moment ondergedoken, hij werd gezocht door de Duitsers als verdachte van verzetsactiviteiten, (een broer van hem is in de oorlog omgekomen). Deze Jaap Bleker kwam 's avonds weer op het Turfveen, hij was aangesloten bij de ondergrondse afdeling Eerbeek genaamd 'Wolzak.' 

's Avonds werd Jack Davies ondergebracht in een hooiberg tegenover de 'Flapschöttel' aan de Rhienderensestraat. Jaap Bleker bleef bij hem om hem gezelschap te houden. Met 'Wolzak' werd contact opgenomen en na enkele dagen brachten pa, Henne en Jaap, Jack naar een ontmoetingspunt waar hij doorgegeven werd aan mensen die hem over de Rijn wilden brengen naar bevrijd gebied. Daarbij is er wat mis gegaan waardoor Jack Davies alsnog krijgsgevangen werd gemaakt door de Duitsers. Eén van de bemanningsleden is jaren later nog bij mij thuis geweest tijdens een herdenking. 

Gasmasker
Doordat we net aan het einde of enkele jaren na de tweede wereldoorlog geboren zijn , is in onze jeugd de oorlog nog erg nadrukkelijk aanwezig, jarenlang hoorden wij verhalen over wat er allemaal gebeurd was, de angst die de mensen doorgemaakt hadden, maar ook verhalen van de saamhorigheid en buitengewone moed van sommige mensen. De Duitsers hadden aan het einde van de oorlog toen Zutphen al bevrijd was maar de Veluwe en het westen van Nederland nog in Duitse handen was een artilleriepost naast het Turfveen ingericht om op de Canadese troepen in Zutphen te schieten. Bij ons op de deel waren na de oorlog nog resten van de Duitse uitrusting te vinden, achtergelaten nadat de Duitsers aan het einde van de oorlog haastig vertrokken waren. Daar lag b.v. nog een gasmasker dat mijn bijzondere aandacht had.  Op zekere dag had ik de moed om het ding maar eens uit te proberen. De koker waarin het ding bewaard werd open geklikt en het masker tevoorschijn getrokken. Voorzichtig de banden over mijn hoofd en dan het ding met die grote toeter er aan voor mijn mond. Benauwd!!! Ik kon helemaal niks zien door de intussen melkwit geworden kunststof glaasjes. Gauw af dat ding, jeetje wat een smerige geur hing daarbinnen in, ik was meteen genezen van het verlangen om dat nog eens te proberen.' 

Bronnen:
www.the8ball.com

Dit verhaal hebben we ook op onze facebookpagina geplaatst. Zie hier de reacties op dit verhaal.